همواره در جوامع بشری نیاز به انتقال آب از یک نقطه به نقطه دیگر وجود داشت در ابتدا آب آشامیدنی به روشی کاملا دستی از چشمه یا چاه ها آورده می شد اما به مرور زمان با گسترش روستاها و تبدیل آنها به شهر و سپس افزایش جمعیت در این مناطق نیاز به انتقال آب بیش از پیش احساس و این روند منجر به راه اندازی سیستم و خطوط انتقال آب شد. در جوامع امروزی از ضروری ترین سیستم ها، خطوط انتقال آب هستند که در مقالات گذشته وبسایت آب صنعت تهران به چیستی و چگونگی انتخاب بهترین متریال ها در این زمینه پرداختیم. اینبار مروری خواهیم داشت بر عوامل موثر در طراحی و راه اندازی خطوط انتقال آب. حالا مهندسان با استفاده از همین خطوط آب را به مناطق مسکونی، کارخانجات، شهرک های صنعتی و... می رسانند.
زمانی از خطوط انتقال و شبکه آب استفاده می گردد که نیاز به انتقال آب از قسمت های کم ارتفاع به بخش های مرتفع تر احساس شود یا قصد انتقال آب بین دو نقطه هم ارتفاع را داشته باشیم. در انتقال آب بین شهری یا بین مکان هایی چون سد و تصفیه خانه همواره نیاز به اینگونه سیستم وجود دارد زیرا تمامی مسیر یک ارتفاع ندارند، ضمن این که برای حفاظت از آب و پیشگیری از هدر رفت آن شبکه های آب حائز اهمیت هستند. هدف از پیاده سازی چنین سیستم هایی علاوه بر موارد ذکر شده جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات و هدررفت نیز می باشد. عوامل متعددی در بهبود عملکرد شبکه های انتقال آب تاثیرگذار هستند که یکی از آنها کیفیت تجهیزات به کار رفته می باشد در نتیجه چگونگی طراحی و اجرای خطوط انتقال آب نیاز به دقت فراوان و تخصص دارند.
• توجه به شرایط آب و هوایی منطقه پروژه
• استفاده از تجهیزات مرغوب و متناسب با خواص آب و محیط
• دقت در طراحی بهینه
• انتخاب صحیح تجهیزات نظیر ولو پیت و لوله ها
• بهینه کردن هزینه پروژه ها
در طراحی خطوط آب نخستین نکته، اندازه گیری دقیق و صحیح دبی است که همان ظرفیت انتقال آب محسوب می شود. باید با توجه به فصول و دما و میزان آب مورد نظر انتقالی این میزان محاسبه شود. حائز اهمیت است که میزان آب ورودی و خروجی در نظر گرفته شود برای مثال ممکن است آب مصرفی یک کارخانه در ماه های مختلف در یک سال یا طی سالهای مختلف متغیر باشد حتی در شبکه های توزیع آب شهری باید به ساعات شبانه روز نیز دقت شود زیرا مقدار مصرف آب متفاوت است. مهندسان طراح مقدار دبی را معین می کنند و حالت های مختلف را می سنجند و سپس خطوط و شبکه توزیع آب را طراحی می نمایند. گام بعدی پس از اشراف به میزان ظرفیت، مشخص نمودن صحیح مسیرهای آبیست. این کار با استفاده از نقشه برداری توپوگرافی زمین انجام می شود و در آن تمامی محل های مبدا و مقصد مشخص خواهند شد. گام اساسی سوم در طراحی شبکه توزیع آب سنجش خواص فیزیکی و شیمیایی آب و خاک در طی مسیر است که در کنار اندازه گیری رقوم زمین انجام می گردد. در همین مرحله می توان نوع مناسب لوله ها برای انجام پروژه را مشخص کرد.
در نقشه برداری مهندس نقشه کش موظف به مشخص نمودن محل های تقاطع و محاسبه راهکار برای معضلاتی مانند رویارویی با شبکه های ریلی و... است بنابراین با وجود نقشه کشی نباید در سیستم مشکلاتی نظیر سیفون شدن پیش آید.
در انتخاب جنس لوله نیاز است که به سرعتِ آب در نقاط مختلف لوله نیز توجه شود به این معنا که سرعت آب در شرایط مرزی کُند و در مقاطع تند می باشد که تاثیر مستقیم بر اصطحکاک لوله دارد و به همین دلیل است که افت فشار در تمامی مراحل انتخاب تجهیزات نقش پررنگی دارد و خطوط باید طبق میزان فشار طراحی گردند.
پس از انتخاب صحیح انواع لوله، اتاق شیر و تاسیسات، مرحله حفاری آغاز می گردد که در آن نیز به عوامل متعددی نظیر میزان یخ زدگی و... توجه می شود و لوله ها جایگذاری می شوند.