هندهول نوعی فضای دسترس زیر زمینی است که اندازه قطر آن تنها به اندازه فرو بردن دست، جهت تمیز کردن یا بررسی کابلها می باشد و منهول، آدم رو یا چاهک بازدید در واقع برای دسترسی آسان انسان به داخل کانال است. فضای دسترس در فواصل معین و در محل های تقسیم و اتصال برای متصل کردن چند شبکه و خط راه به هم جهت دسترسی کابل ها مورد استفاده قرار میگیرد.
منهول بتنی و هندهول بتنی، منهول آجری و هندهول آجری، منهول پلی اتیلن و هندهول پلی اتیلن ( تولید به روش سنتی) ، منهول کامپوزیتی و هندهول کامپوزیتی (روش مدرن تولید) می باشد.
جنس درپوش ها عبارتند از :
دریچه های فولادی، دریچه های چدنی و دریچه های کامپوزیتی است. به عنوان مثال در سیستم فاضلاب برای آنکه چندین خط لوله فاضلاب را به یکدیگر متصل کنند و به یک مسیر هدایت نمایند از فضای دسترسی (هندهول کامپوزیتی-منهول کامپوزیتی) استفاده میشود یا در سیستمهای مخابراتی، دوربین مدار بسته ودیتا، خطوط انتقال یا توزیع برق، شبکه کابل کشی روشنایی محوطه ها و سایر جاهایی که لازم است کابل های مربوطه بصورت زیر زمینی انتقال یابد، برای دسترسی به مسیرهای کابلها و یا بازدید و کنترل سیستم از هندهول کامپوزیتی استفاده میشود. دربدنه هندهول کامپوزیتی بر حسب سفارش تعدادی انشعاب ورودی و خروجی جهت امکان عبور کابل ها تعبیه می گردد همچنین تعبیه نمودن هر نوع صفحه و یا تکیه گاه بمنظور نصب ترانس برق و یا سایر تجهیزات مورد نیاز، امکانپذیر میباشد. حتما همگی در سطح شهر به انواع منهول کامپوزیتی و هندهول کامپوزیتی که دارای سایزهای متفاوتی هستند برخوردیم. دریچههایی که در سطح زمین موجود است برای کاربریهای مختلفی استفاده میشود. (آب و فاضلاب، تلفن، برق و...) که در آنها را با درپوش میپوشانند.
استفاده از هندهول به ۲۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به شهر بابل برمیگردد. مطالعات باستان شناسان از روی نوشتهها و نقشههای به جا مانده حاکی از آن است که شهر بابل از سیستم فاضلاب جامع شهری برخوردار بوده است. شبکهای با طراحی ماهرانه که تمامی منطقه شهر را تحت پوشش قرار میداد که شامل کانالهای آجری فاضلاب به همراه محل هایی برای دسترسی به این کانالها جهت بازرسی آنها (مشابه هندهول کامپوزیت) بوده است.استفاده از هندهولها از دیرباز جهت ایجاد ایستگاههای دسترسی به بخش های مختلف شبکههای آبرسانی و جمعآوری و انتقال فاضلاب جهت بازرسی، تهویه طبیعی و تعمیر و نگهداری همواره مورد نظر بوده است. امروزه نیز نه تنها از اهمیت آنها کاسته نشده بلکه روز به روز بر اهمیت و نیز موارد کاربرد آنها افزوده شده است.
تفاوت اصلی منهول کامپوزیتی و هندهول کامپوزیتی در ابعاد آنها است. اگر قطر بیش از 0.6 متر باشد به آن منهول و اگر کمتر باشد به آن هندهول می گویند.در واقع قطر هندهول به گونه ای است که امکان ورود یک نفر به داخل آن وجود ندارد و عملیات لازم از طریق دریچه بالای هندهول و بدون ورود به آن قابل انجام است.ابعاد این هندهول ها متناسب با نوع و تعداد کابل های ورودی و خروجی و همچنین عمق دفن کابل ها تعیین می گردد.
اجزای هندهول از دو بخش اصلی بدنه و درب تشکیل شده اند که معمولا هر یک از این دو بخش بصورت مجزا ساخته شده و در محل بر روی هم نصب می شوند.در مواردی که در محل نصب یک لایه بتن مگر اجرا شده و یا سطح مناسبی برای نصب هندهول وجود داشته باشد، به منظور کاهش هزینه های ساخت و سهولت نسبی در نصب گاهی از هندهول های بدون کف استفاده می شود.
همانطور که از اسمش پیداست یک مکعب از جنس بتن است که در دیوارههای آن سوراخهایی برای عبور کابل قرار داده شده است. بدنه این نوع هندهولها از جنس بتن است درنتیجه مقاومت بالایی دارند. اما درِ آن بنا به استفاده ممکن است ،بتنی با دریچه چدنی، بتنی با دریچه کامپوزیت و درب فلزی باشد. این نوع هندهول از چهار وجه جانبی و یک وجه در کفی تشکیل شده است.
مزیت هندهول کامپوزیتی نسبت به هندهول مشابه